top of page

SZKOLENIE ZAWODNICZE

PLAN SZKOLENIOWY SEKCJI TENISA KLUBU MIEDZESZYN

  • Trening wszechstronny (ogólny; stworzenie optymalnej bazy dla przyszłego treningu i mistrzostwa)

  • Trening ukierunkowany (przejście od wszechstronnej bazy do treningu dyscypliny)

  • Trening specjalistyczny (ścisła specjalizacja; końcowe ukształtowanie zdolności i umiejętności specyficznych dla dyscypliny)

A: PLANOWANIE WIELOLETNIE

WIEK ZAWODNIKA

FAZA

ROZWOJU

TRENING

CELE

od 4 - 7 lat

wiek

przedszkolny

Podstawy motoryczne, wykraczające poza tenis, trening wszechstronny

Poznanie i opanowanie wielostronnych, elementarnych umiejętności motorycznych w postaci pojedynczych ruchów jak również ich kombinacjach.

.

Dziewczęta:
od 7 do 12 lat

 

Chłopcy:
od 7 do 13 lat

wiek

szkolny

Trening wszechstronny specyficzny
dla danej dyscypliny sportu

Nauka wszechstronnej techniki tenisowej; opanowanie wielostronnych nawyków ruchowych z różnych dyscyplin sportu; stworzenie bazy rozwoju zdolności kondycyjnych; pierwsze doświadczenia meczowe: sparingi oraz turnieje.

Dziewczęta:
od 11/12 do 14 lat

 

Chłopcy:
od 12/13 do 15 lat

Pierwsza
faza
okresu
dojrzewania

Trening ukierunkowany

Kolejny etap rozwoju zdolności kondycyjnych (wytrzymałość i siła); kształtowanie techniki indywidualnej; doskonalenie zdolności taktycznych w celu rozwoju indywidualnego stylu gry.

Dziewczęta:
od 13/14 do 17 lat

 

Chłopcy:
od 14/15 do 18 lat

Druga
faza
okresu
dojrzewania

Trening specjalistyczny

Doskonalenie i ustabilizowanie nabytych zdolności i umiejętności; stopniowe przejście z turniejów juniorskich na seniorskie.

.

Dziewczęta:
od 16/17 lat
Chłopcy:
od 17/18 lat

Okres
młodzieńczy

Trening wysoce

specjalistyczny

Stabilizacja zdolności fizycznych i psychicznych; dążenie do najwyższych osiągnięć zawodniczych.

B: OBCIĄŻENIA TRENINGOWO - STARTOWE

ZAGADNIENIA

KRASNALE

9-10 LAT

SKRZATY

11-12  LAT

Zalecana liczba godzin przepracowanych w ramach zajęć ogólnorozwojowych
/ w tygodniu

 

Zalecana liczba godzin przepracowanych na korcie
/ w tygodniu

MŁODZICY

13-14 LAT

KADECI

15-16 LAT

JUNIORZY

17-18 LAT

Zalecana liczba godzin treningów indywidualnych
/ w tygodniu
.

Zalecana liczba startów w turniejach krajowych i zagranicznych
/ roku

Zalecana liczba sparingów
/ w roku

Zalecana liczba obozów i zgrupowań w kraju i za granicą  / w roku
 

6 - 8

6 - 8

2 - 4

2 - 4

6 - 8

8 - 12

12 - 16

16 - 18

18 - 20

6 - 8

6 - 8

6 - 8

4 - 6

4 - 8

4 - 8

10

15

20

25

25

20

40

30

40

40

3

3

3

4

4

Liczba przeprowadzanych badań lekarskich / w roku

2

2

2

2

2

C: CHARAKTERYSTYKA POSZCZEGÓLNYCH ETAPÓW TECHNIKI TENISOWEJ

W początkowym etapie rozwoju techniki tenisowej, młody tenisista ma do dyspozycji dwa przedmioty: piłkę i rakietę. Przy pomocy jednego z nich – rakiety, musi operować drugim – piłką. Głównym problemem w w/w etapie jest koordynacja. Z tego też powodu w tej początkowej fazie rozwoju techniki tenisowej nie można mówić o kształtowaniu prawidłowego/docelowego wykonywania danego uderzenia. Dlatego też w pierwszym etapie szkolenia należy skupić się na kształtowaniu koordynacji początkujących graczy.

ETAP I
CECHY CHARAKTERYSTYCZNE:

  • Zerowa” odległość od siatki.

  • Zamach i zakończenie nie występują w ogóle lub są bardzo zredukowane.

  • Forma współzawodnictwa: porównanie wykonywanych elementów z innymi ćwiczącymi; „pokonywanie samego siebie”.

  • Główna forma realizacji założeń treningu: zabawowo-zadaniowa.

ZADANIA

  • Poznanie linii i poszczególnych pól kortu tenisowego.

  • Umiejętność wykonywania rzutów jednorącz i oburącz z góry (znad głowy) i z dołu (z obszernym wahadłem); dodatkowo opanowanie umiejętności wykonywania podrzutu piłki w różnym kierunku i z różną wysokością.

  • Chwytanie piłki jednorącz i oburącz w różnych pozycjach i na różnych wysokościach.

  • Czucie ciężaru, wielkości i sprężystości piłki z umiejętnością jej obserwacji tj. kierunku i wysokości jej odskoku po koźle.

  • Poznanie ciężaru, wielkości i wyważenia rakiety.

  • Poznanie właściwości rakiety i naciągu we współdziałaniu z piłką.

  • Poruszanie się po korcie różnymi technikami, w różnych kierunkach i w różnych pozycjach

ZASADY
  • Wykonywane ćwiczenia powinny trwać do momentu utrzymania wysokiego poziomu ich wykonywania. W przypadku wystąpienia objawów zmęczenia czy spadku koncentracji należy wprowadzić przerwy.

  • Doskonałość koordynacji wykonywanych elementów jest umiejętność ich szybkiego i precyzyjnego wykonywania. Wszystkie ćwiczenia powinny być wykonywane z maksymalną, możliwą prędkością odpowiednią dla młodego tenisisty.

  • Doskonaleniu koordynacji sprzyja także wprowadzanie urozmaiceń i zmian podczas wykonywania poszczególnych ćwiczeń. Nie zaleca się jednak wprowadzania nowych ćwiczeń w przypadku, kiedy poprzednie ćwiczenia nie zostały jeszcze opanowane.

  • Ćwiczenia powinny być wykonywane w biegu i z biegu.

  • Należy dbać o obustronny (czytaj „oburęczny”) rozwój każdego tenisisty. Dane ćwiczenia wykonywane słabszą ręką podnoszą poziom koordynacji, ponadto udowodniono, iż podczas ćwiczeń jedną stroną, druga podlega automatycznemu doskonaleniu około 30%.

  • Wprowadzenie gier i zabaw oraz ćwiczeń, w których występuje współzawodnictwo podniesie poziom motywacji ćwiczących a co za tym idzie wzrośnie efektywność wykonywanych elementów.

ETAP II

W Etapie 1 przeważają ćwiczenia udoskonalające operowanie przyborami. Główne cele to kształtowanie rytmu uderzenia, czucia piłki, punktu trafiania i opanowania umiejętności trafiania w różnorodnych punktach. Sposób trzymania rakiety oraz zamach i akcent (zakończenie uderzenia) spadają na dalszy plan.

 

Etap 2 to przede wszystkim stosowanie ćwiczeń w formie zadaniowej. Przeważają ćwiczenia w parach w grze przez siatkę. W w/w etapie nauczania należy zwrócić uwagę poprawną naukę uchwytów tenisowych biorąc jednak po uwagą indywidualny rozwój i zdolności adaptacyjne młodych tenisistów. Niewielka odległość między ćwiczącymi wyklucza możliwość wykonania obszernego zamachu. Ponadto przy tak niewielkiej odległości zanika znaczenie takich czynników jak siła czy szybkość. Pozwala to na skupienie się ćwiczących na najważniejszym elemencie na tym etapie szkolenia, czyli na punkcie trafienia piłki.

 

Ze względu na ograniczony poziom obszerności wykonywania uderzeń tylko w niewielkim stopniu potrzebne są wskazówki czy korekty. W takiej sytuacji młody tenisista sam wybiera sobie ustawienie stóp tzn. ustawianie „otwarte” lub „zamknięte” oraz zachowania odpowiedniej odległości od piłki. Zagrywanie piłki przez ćwiczących na niewielką odległość zmusza do prowadzenia rakiety z dołu do góry, czyli zachowane jest tzw. uderzenie właściwe. W tym etapie nauczania należy zwracać uwagę na odpowiednie utrzymanie ciała w równowadze tj. szeroki naskok w momencie trafiania piłki przez przeciwnika, dłuższy krok do uderzenia oraz praca skrętna tułowia, która stanowi najważniejszy element składowy dobrego uderzenia. W omawianym etapie rotacja tułowia jest nieznaczna, co nie zmienia faktu, że młody adept tenisa od samego początku musi nauczyć się, że zamach rozpoczyna się skrętem barków a tym samym następuje skręt całego tułowia, co powoduje automatyczne odprowadzenie rakiety do tyłu bez udziału ramienia. Kolejny etap to ruch uderzający poprzez rotację tułowia w przód, co sprawia pociągnięcie rakiety w kierunku nadlatującej piłki.

W każdym z ćwiczeń należy pozostawić młodym tenisistom szerokie pole do improwizacji, umożliwiając im rozwijanie własnej kreatywności w kształtowaniu indywidualnego stylu gry. Dominujący element w omawianym etapie stanowi gra obiema rękoma tj. prawą, lewą oraz oburącz z obu stron, ponieważ jeden z głównych celów w tej strefie nauczania nadal stanowi doskonalenie koordynacji a kształtowanie techniki uderzeń znajduje się w fazie początkowej.

CECHY CHARAKTERYSTYCZNE:

  • Wiodąca forma nauczania: zabawowa, zadaniowa, gra uproszczona.

  • Rozwój techniki uderzenia, poprzez korekty uchwytu rakiety.

  • Forma współzawodnictwa: gra z przeciwnikiem, gra ze współpartnerem.

  • Podczas wykonywania poszczególnych ćwiczeń, zaangażowana jest zarówno prawa jak i lewa ręka.

  • Ograniczenie pola gry od 2,0 do 3,0m od siatki (ograniczenie znaczenia zamachu i akcentu, piłkę uderza się bardziej w górę niż w przód.

ZADANIA
  • Kontynuacja ćwiczeń z Etapu 1.

  • Zastosowanie opanowanych umiejętności operowania piłką i rakietą w bardzo uproszczonych formach.

  • Przeniesienie umiejętności odbijania piłki w pionie na płaszczyznę bardziej zbliżoną na poziomą.

  • Kształtowanie takich elementów jak: zaznaczenie zamachu poprzez skręt barków i ruchu uderzającego z pomocą pracy skrętnej tułowia.

ETAP III

Technika wysuwa się tu na plan pierwszy, przyjmując coraz bardziej wyraziste kształty. W związku z tym konieczne jest wprowadzanie niezbędnych korekt. Na tym etapie edukacji tenisowej ćwiczenia powinny mieć charakter zadaniowy. Zwiększenie odległości od siatki powoduje konieczność wykonywania obszerniejszego ruchu uderzającego, co może spowodować pojawianie się większej ilości błędów. Ten etap charakteryzować będą elementy gier i zabaw oraz dbałość o prawidłowe kształtowanie techniki tj.: nauczanie serwisu, woleja, uderzeń z głębi kortu, praca nóg. Ponadto istotną rolę odgrywa praca całego ciała, przede wszystkim rotacja tułowia.

CECHY CHARAKTERYSTYCZNE:
  • Odległość od siatki do 6,5 metra.

  • Kierunek lotu piłki zbliżony do poziomego.

  • Główna metoda nauczania: zadaniowa i gra uproszczona.

  • Forma współzawodnictwa: gra z przeciwnikiem, gra za współpartnerem.

ZADANIA
  • Rozwijanie umiejętności gry kontowej.

  • Kształtowanie wyrazistej formy techniki uderzeń.

  • Przeniesienie rozwijanych umiejętności uderzeń na płaszczyznę poziomą.

  • Wzmożony nadzór nad rozwojem techniki tenisowej poprzez dokonywanie niezbędnych korekt.

CELE
  • Młodzi tenisiści wykonując zadanie stawiane przez trenera ćwiczą zdolności odbiorcze jak również wykonawcze, przez co rozwijają cechy motoryczne.

  • Bez podziału na elementy składowe danego uderzenia ćwiczący ma za zadanie wykonywać pełny ruch.

  • Podczas zajęć prowadzący zwraca uwagę na tempo i aktywność wykonywanych elementów.

  • Ćwiczący uczą się poprzez obserwację i naśladowanie, trener przekazuje swoje uwagi przez pokaz oraz odpowiedni dobór gier i zabaw.

Niemożliwym jest dokładne określenie ram czasowych poszczególnych etapów. Zależą one od wielu czynników tj.: liczby zajęć, ich częstotliwości, różnorodności i intensywności, indywidualnych predyspozycji motorycznych, zasobu wcześniej opanowanych nawyków ruchowych, wieku, motywacji, czynionych postępów. W zależności od w/w czynników dwa pierwsze etapy mogą trwać równie dobrze kilka miesięcy, kilka tygodni jak i kilka dni.

ETAP IV

To przede wszystkim nauczanie techniki docelowej. Jedyny z etapów, w którym stosuje się podejście czysto metodyczne, koncentrując się na samym ruchu tj. ukierunkowanie na technikę. O ile w poprzednich trzech etapach systematycznie rozwijano koordynację ruchową to w Etapie 4 nacisk położony jest na kształtowanie techniki. Elastyczność działania i automatyzm podczas danego ruchu, który pod koniec etapu powinien być w znacznej mierze dostatecznie rozwinięty są warunkiem dalszego, dynamicznego rozwoju poziomu sportowego. Rola trenera sprowadza się do przekazywania precyzyjnych wskazówek, dokładnym korygowaniu wykonywanych elementów oraz do respektowania indywidualnego rozwoju każdego z młodych tenisistów.

CECHY CHARAKTERYSTYCZNE:
  • Nie występuje forma współzawodnictwa.

  • Poziomy kierunek lotu piłki.

  • Ścisła forma nauczania.

  • Odległość od siatki stopniowo rośnie od ½ kortu, poprzez ¾ kortu do pełnego wymiaru kortu.

ZADANIA
  • Stosunkowo swobodny chwyt rakiety.

  • Rozluźnienie mięśni podczas wykonywanych uderzeń.

  • Naskok na obie nogi w momencie uderzenia piłki przez przeciwnika; stopy szeroko rozstawione w momencie zetknięcia z podłożem.

  • „Pozostawanie” w ciągłym ruchu; aktywna praca nóg pomiędzy uderzeniami.

  • Zaangażowanie całego ciała w uderzenie.

  • Stwarzanie optymalnych warunków dla zachowania równowagi przez wyprostowaną sylwetkę i wykonywanie dłuższego ostatniego kroku tuż przed uderzeniem.

  • Rozpoczęcie zamachu poprzez odprowadzenie barku ramienia uderzającego do tyłu, w celu uzyskania optymalnego skrętu tułowia.

  • Należy ograniczać obszerność ruchu samego ramienia w uderzeniach.

  • Ćwiczenia muszą być wykonywane z optymalną dla danego tenisisty prędkością.

  • Doskonaląc poszczególne elementy należy pamiętać o wprowadzaniu różnorodnych sposobów nagrywania piłki a co za tym idzie dążyć do opanowania przez ćwiczącego umiejętności zagrywania daną techniką różnych piłek.

  • Regularne powtarzanie danych uderzeń w celu utrwalenia nabytej techniki.

ETAP V

Dopiero w tym etapie możemy mówić o treningu, nazwijmy to sportowym. Chodzi tu nie tyle o nabywanie nowych umiejętności, co o stopniowe zwiększanie efektywności kompleksowego działania. Celem szkolenia jest precyzja, doskonalenie, a przede wszystkim osiągnięcie stabilności oraz skuteczności techniki wszystkich uderzeń. Można to osiągnąć nie tylko poprzez stałe powtarzanie określonych technik uderzeń w warunkach standardowych, lecz przez ćwiczenia programów motorycznych tzn. wzorców, schematów. Etap 5 to zakończenie kształtowanie automatyzacji uderzeń, która będzie rozwijana w różnych sytuacjach, precyzyjnie w ukierunkowaniu na dany cel. Poprzez przestrzenne podzielenie całego kortu możliwe jest rozumne określenie pól celowania, stref krycia kortu, poszczególnych „pól” działania zawodnika. Ma to na celu doprowadzenie do sytuacji, kiedy trening jest prowadzony w ukierunkowaniu na mecz. W treningu taktycznym a w konsekwencji w samym meczu zawodnik musi mieć do dyspozycji dużą ilość zakodowanych programów motorycznych. W takim przypadku jego procesy myślowe będą skoncentrowane na podejmowaniu decyzji/rozwiązań taktycznych a nie na samym akcie wykonania uderzenia. Zawodnik będzie myślał gdzie i jak mocno zagrać a nie o tym jak to osiągnąć (Np. przez ugięcie kolan).

bottom of page